Khi binh sĩ Lữ đoàn 828 Israel chạm trán nhóm tay súng ở thành phố Rafah, họ không ngờ đối phương là thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar cùng các cận vệ.
Lữ đoàn 828 Bislamach, đơn vị huấn luyện chỉ huy cấp phân đội của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), ngày 16/10 cử binh sĩ và xe tăng tuần tra ở khu vực Tal al-Sultan tại thành phố Rafah ở miền nam Dải Gaza. Đây là cuộc tuần tra được tiến thành theo định kỳ, tại một thành phố gần như đã "sạch bóng" Hamas sau nhiều chiến dịch bao vây, tấn công của IDF.
Lực lượng này đột nhiên phát hiện ba tay súng, bị nghi ngờ là thành viên Hamas, trèo lên từ một đường hầm và di chuyển giữa các khu nhà, dường như tìm cách chạy đến một địa điểm an toàn hơn. Ngay khi lính Israel nổ súng, nhóm này chia ra, một người chạy vào tòa nhà đổ nát gần đó.
Lữ đoàn 828 lập tức triển khai thiết bị bay không người lái (drone) trinh sát bay vào tòa nhà qua cửa sổ vỡ nát để tìm kiếm bên trong. Video do IDF đăng cho thấy drone khi tiến vào một căn phòng phát hiện mục tiêu đang ẩn nấp ở đó.
Người này ngồi trên ghế sofa phủ kín bụi, tay phải bị thương và mặt quấn khăn, dường như để che giấu danh tính. Ông ấy ném một cây gậy về phía chiếc drone để tự vệ.
Israel công bố video 'khoảnh khắc cuối cùng của thủ lĩnh Hamas'
Video được cho là khoảnh khắc cuối cùng của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar trước khi bị hạ sát hôm 16/10. Video: IDF
Lo ngại người này mang đai bom tự sát, lính Israel không tiến vào tòa nhà, mà khai hỏa pháo xe tăng và tên lửa vác vai vào bên trong, khiến một số mảng tường sập xuống.
"Chiến binh này tìm cách trốn thoát, nên lực lượng của chúng tôi đã loại bỏ ông ta", Daniel Hagari, phát ngôn viên IDF, cho biết, thêm rằng vào thời điểm khai hỏa, binh sĩ Israel chỉ nhận định đây là một tay súng Hamas.
Vào thời điểm đó, vụ đụng độ được cho là không có gì đáng chú ý, tương tự hàng loạt cuộc giao tranh khác giữa quân đội Israel và lực lượng Hamas ở Gaza trong thời gian qua. Các binh sĩ cũng chỉ quay lại hiện trường vào sáng hôm sau để khám xét kỹ hơn.
Khi tiến vào bên trong tòa nhà, họ phát hiện tay súng Hamas đã chết, trên người mặc áo chống đạn, mang theo lựu đạn cùng số tiền 40.000 shekel (khoảng 10.000 USD). Các binh sĩ cũng nhận thấy người này có vẻ ngoài rất giống thủ lĩnh Hamas Yayha Sinwar.
Dựa trên các bức ảnh thu thập được, truyền thông Mỹ cho biết tay súng này có nhiều vết thương nghiêm trọng ở phần đầu và chân, dường như do đạn pháo xe tăng. Cơ thể người này có nhiều đặc điểm trùng khớp với hình ảnh của ông Sinwar trong các đoạn phim tư liệu, trong đó có nốt ruồi đặc trưng gần mắt.
Dù vậy, do lo ngại khu vực này có gài bẫy mìn, lực lượng Israel chưa mang thi thể về ngay, mà cắt một phần ngón tay để mang đi xét nghiệm trước. Thi thể chỉ được chuyển tới Israel sau đó cùng ngày, khi khu vực này đã trở nên an toàn.
Binh sĩ Israel vận chuyển thi thể được cho là của ông Sinwar hôm 17/10. Ảnh: Times of Israel
Dựa vào hồ sơ nha khoa, dấu vân tay và xét nghiệm ADN, giới chức Israel xác nhận đây đúng là thủ lĩnh Hamas. Ông Sinwar từng phải điều trị ung thư não trong thời gian bị Israel giam từ cuối những năm 1980 đến 2011, nên Tel Aviv có dữ liệu y tế chi tiết của thủ lĩnh Hamas.
Quân đội Israel cũng đã thu được một số mẫu ADN của ông Sinwar dưới các đường hầm gần nơi 6 thi thể con tin Israel được tìm thấy hồi cuối tháng 8 ở Gaza.
Phát ngôn viên Hagari thừa nhận lực lượng Israel "không biết ông Sinwar ở đó" khi làm nhiệm vụ tuần tra tại khu Tal al-Sultan ở thành phố Rafah. Ông thêm rằng thủ lĩnh Hamas dường như đã di chuyển trong mạng lưới địa đạo tại khu vực này được một thời gian và có thể đang tìm cách "chạy trốn đến các địa điểm an toàn hơn ở phía bắc", trong lúc quân đội Israel áp sát.
Doron Spielman, phát ngôn viên khác của IDF, cho biết thi thể của Sinwar được tìm thấy cùng một số người khác. Một trong số đó là tiểu đoàn trưởng thuộc Lữ đoàn Khan Younis, người đã ở bên cạnh ông Sinwar suốt thời gian qua.
Việc ông Sinwar có ít người hộ tống cho thấy thủ lĩnh Hamas dường như đang tìm cách di chuyển bí mật nhất có thể, hoặc không còn nhiều người bảo vệ.
"Ông Sinwar không chết như người chỉ huy, mà là người chỉ quan tâm tới mạng sống của bản thân mình. Đây là thông điệp rõ ràng đối với tất cả kẻ thù của chúng tôi", Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant tuyên bố.
Tư lệnh quân đội Israel Herzi Halevi (giữa) thăm hiện trường nơi ông Sinwar được cho là bị hạ hôm 17/10. Ảnh IDF
Lực lượng Hamas chưa lên tiếng, song Iran, quốc gia hậu thuẫn nhóm vũ trang, dường như đã gián tiếp xác nhận thông tin. Phái bộ của Iran tại Liên Hợp Quốc ngày 17/10 cho biết cái chết của ông Sinwar sẽ khiến "lực lượng kháng chiến" trở nên mạnh mẽ hơn, thêm rằng thủ lĩnh Hamas sẽ trở thành hình mẫu để người dân Palestine tiếp nối trên con đường "giải phóng" đất nước.
Kể từ khi chiến sự tại Gaza bùng phát, Israel đã huy động mọi nguồn lực có thể để săn tìm ông Sinwar, người được coi là "kiến trúc sư trưởng" trong cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào miền nam Israel đầu tháng 10/2023. Nhiều người tin rằng ông đang ẩn náu dưới mạng lưới địa đạo ở Gaza, xung quanh là các con tin được sử dụng làm "lá chắn sống".
Theo giới chức Israel, thủ lĩnh Hamas cuối cùng đã bị hạ ở trên mặt đất, gần hiện trường cũng không có con tin nào. "Chúng tôi đã thành công trong việc buộc ông ấy phải rời khỏi boongke và di chuyển trên mặt đất, từ đó mắc sai lầm", ông Spielman nói.
Phát ngôn viên Hagari cho biết Israel đang tích cực tìm kiếm Muhammad Sinwar, em trai của ông Yayha Sinwar, và toàn bộ các chỉ huy quân sự còn lại của nhóm vũ trang Hamas.
"Đối phương đã bị giáng một đòn nặng, song nhiệm vụ trước mắt của chúng tôi vẫn chưa hoàn thành. Với thân nhân của các con tin, tôi muốn nói rằng đây là thời điểm quan trọng trong cuộc chiến. Chúng tôi sẽ tiếp tục sử dụng mọi sức mạnh cho đến khi tất cả những người thân yêu của các bạn, và của cả chúng tôi, có thể trở về nhà", Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố.
Ông cũng nói sẽ cho phép bất kỳ thành viên Hamas nào chịu hạ vũ khí đầu hàng và thả con tin được rời khỏi Gaza an toàn. Khoảng 1/3 số con tin còn bị giam ở dải đất được cho là đã chết.
Hàng trăm người tối 17/10 tổ chức biểu tình ở thành phố Tel Aviv để kêu gọi trả tự do cho các con tin sau khi Israel tuyên bố đã hạ thủ lĩnh Hamas. Một số người mang theo biểu ngữ ghi "Kết thúc Sinwar, kết thúc chiến sự".
Ifat Kalderon, người thân của một con tin Israel, cảm thấy hạnh phúc vì ông Sinwar đã thiệt mạng, song tỏ ra lo lắng cho số phận của các con tin. "Hamas có thể sẽ sát hại họ hoặc làm điều gì đó vì cái chết của ông Sinwar", anh nói.
Tại thành phố Deir al-Balah ở miền trung Gaza, Umm Mohammed, người tị nạn Palestine, bày tỏ hy vọng cái chết của thủ lĩnh Hamas sẽ khiến Israel dừng chiến dịch tấn công dải đất. "Họ còn mục tiêu gì nữa ngoài việc đó? Thế là đủ rồi, chúng tôi muốn về nhà", cô nói.
Vị trí Rafah và các đô thị ở Gaza. Đồ họa: AFP
Ông Sinwar sinh ra tại trại tị nạn ở thành phố Khan Younis, miền nam Gaza vào năm 1962. Ông gia nhập nhóm vũ trang Hamas cuối những năm 1980 và nhanh chóng thăng tiến. Quan chức này đã sáng lập nhánh an ninh tình báo quốc tế Majd của Hamas.
Ông Sinwar bị Israel tuyên án tù chung thân vào năm 1988, với cáo buộc dàn dựng vụ sát hại hai công dân Israel và 4 người Palestine bị nghi hợp tác với đối phương. Ông được trả tự do trong khuôn khổ một cuộc trao đổi tù nhân năm 2011, trong đó Israel chấp nhận thả hơn 1.000 tù nhân Palestine để đổi lấy một binh sĩ nước này.
Năm 2017, ông Sinwar được bầu làm thủ lĩnh chính trị tại cơ quan ra quyết định chính của Hamas ở Gaza. Ông trở thành lãnh đạo Hamas hồi tháng 8, sau khi người tiền nhiệm Ismail Haniyeh bị ám sát tại Iran.
Phạm Giang (Theo BBC, AP, CNN, Times of Israel)
Đăng thảo luận