Lãnh đạo Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản cho biết, vấn đề thời hạn nhà chung cư không mới với nhiều nước trên thế giới. Mỗi quốc gia có quy định khác nhau, có nước 30 năm, 99 năm, 199 năm hoặc để 2 phương án... (Ảnh: IT).

Tại họp báo thường kỳ Bộ Xây dựng ngày 13/6, nhiều câu hỏi được đặt ra quanh vấn đề thời hạn sử dụng nhà chung cư 50-70 năm.

Ông Nguyễn Mạnh Khởi - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) - cho biết, năm 2014, Quốc hội thông qua sửa luật Nhà ở. Thời điểm đó, 2 tình huống là quy định sở hữu nhà chung cư có thời hạn hay lâu dài đã được đặt ra. 

Ông Khởi nhớ lại, lúc đó có nhiều ý kiến đồng tình quy định sở hữu nhà chung cư nên có thời hạn. Theo ông, vấn đề thời hạn nhà chung cư không mới với nhiều nước trên thế giới, mỗi quốc gia có quy định khác nhau, có nước 30 năm, 99 năm, 199 năm hoặc để 2 phương án...

Còn đối với Việt Nam, Luật Đất đai quy định thời hạn sử dụng đất lâu dài. Do vậy, Quốc hội đã đề nghị tiếp tục nghiên cứu, tính toán đến tác động của chính sách. Ông Khởi cho rằng, một điều khó khăn cần tính đến đó vấn đề sở hữu.

Cụ thể, hiện nhiều cơ quan ban ngành, địa phương, trong đó có Bộ Xây dựng, đang nỗ lực đẩy mạnh cải tạo nhà chung cư cũ. Tuy nhiên, nhiều năm qua vẫn trì trệ và một trong những nguyên nhân là vấn đề sở hữu vĩnh viễn.

Nhiều người cho rằng, nhà hết niên hạn rồi nhưng phá hay không phá là quyền của họ nên triển khai tái thiết nhà chung cư cũ đang rất khó thực hiện, ông Khởi nói.

Sau 7 năm thực hiện luật Nhà ở 2014, lãnh đạo Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản thông tin, mới đây, khi đề xuất hồ sơ xây dựng luật, trình lên Chính phủ, Bộ Xây dựng đã đề xuất 2 phương án.

Phương án 1 là thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định theo thời hạn công trình. Ông Khởi giải thích thêm, thời hạn sử dụng công trình không đồng nghĩa là 50 năm hay 70 năm mà phụ thuộc vào sự tính toán trên cơ sở hồ sơ thiết kế, tình trạng sử dụng, có thể kéo dài hơn ngần ấy năm. Quyền sở hữu nhà của người dân cũng có thể kéo dài hơn. Ông khẳng định Bộ Xây dựng chưa nói là sẽ chỉ 50-70 năm.

Phương án 2 là sở hữu theo thời hạn sử dụng đất. Theo ông Khởi, mới đây Chính phủ cho biết sẽ báo cáo 2 phương án nêu trên ra Quốc hội để xem xét.

Về vấn đề báo chí đặt ra đề xuất này có phù hợp Hiến pháp hay không, ông Khởi cho biết đều có ý kiến của Bộ Tư pháp về vấn đề này. Đối với quy định Hiến pháp, chỉ hạn chế quyền chủ sở hữu khi nó ảnh hưởng đến tính mạng, an toàn. Và chung cư này liên quan đến rất nhiều tính mạng, tài sản, theo ông Khởi.

Ông cũng cho biết, Bộ luật dân sự quy định quyền sở hữu chấm dứt khi tài sản bị tiêu hủy theo quy định của pháp luật. Do vậy, vị này khẳng định đề xuất niên hạn nhà chung cư hoàn toàn phù hợp với quy định pháp luật.

"Qua một số nước chúng tôi có khảo sát, hầu hết đều có quy định về thời hạn, chỉ là thời hạn khác nhau. Với Việt Nam, Bộ Xây dựng cho rằng đến lúc cần thiết đưa ra. Đây là đề xuất chính sách, sau khi Quốc hội đồng ý cho, trong quá trình nghiên cứu sẽ lấy ý kiến rộng rãi. Quan điểm của Bộ là bảo quyền lợi hợp pháp, tránh xáo trộn tối đa cho người dân. Chúng tôi sẽ nghiên cứu kỹ", ông Khởi nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng trao đổi thêm, niên hạn nhà chung cư là vấn đề lớn, động chạm đến nhiều người trong xã hội. Vấn đề này liên quan đến quyền sở hữu song theo ông Hùng, đây mới là đề xuất chính sách trong đợt sửa đổi luật Nhà ở lần này và là một trong nhiều nội dung mới khi sửa đổi luật.